ihtiyaç nedeni ile taşınmazın tahliyesin

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda “Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin dava yolu ile feshi” başlığı altında düzenlenen madde 350 de kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu olduğu durumlarda kanunda belirtilen sürelere uyarak kiracının tahliyesi istenebilir.
Yargıtay içtihatlarına göre ihtiyaç nedeni ile taşınmazın tahliyesini isteyebilmek için bazı unsurların gerçekleşmesi gerekir. Bunlar;

  • İhtiyacın gerçek ve samimi olması
  • İhtiyacın sürekli ve zorunlu olması

İhtiyacın gerçek ve samimi olma koşulu her somut olaya göre değerlendirilmelidir. Devamlılık arz etmeyen geçici ihtiyaç tahliye nedeni yapılamayacağı gibi henüz doğmamış veya gerçekleşmesi uzun bir süreye bağlı olan ihtiyaç da tahliye sebebi olarak kabul edilemez. Davanın açıldığı tarihte ihtiyaç sebebinin varlığı yeterli olmayıp, bu ihtiyacın yargılama sırasında da devam etmesi gerekir. Yargıtay bazı kararlarında hayvan bağlamayı, eşya saklamayı, piyano koymayı gerçek ve samimi ihtiyaç olarak görmüştür. T.C. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi E: 2015/7043 K: 2015/7734 T: 1.10.2015 kararında “Davacı, halen işi bulunmayan torununun, kahvehane olarak işletilen dava konusu kiralananı aynı şekilde kahvehane olarak işleteceğinden bahisle, kiralananın tahliyesine karar verilmesini talep etmiş olup tanık beyanları ve davalı tarafın ihtiyacın samimi olmadığı konusunda dosyaya herhangi bir delil sunmadığı gözetilerek davacının torununun, işyeri ihtiyacının gerçek ve samimi olduğunun kabulü gerekir. Ayrıca Ziraat Fakültesi mezunu olan ihtiyaçlının mesleği ile ilgili bir iş dışında başka bir iş yapmak istemesi, ihtiyacın samimi ve gerçek olmadığı olarak değerlendirilmez. Bu durumda, mahkemece kiralananın tahliyesine karar verilmesi gerekir.” şeklinde hüküm kurmuştur.

Kiralayan ihtiyacın sürekli ve zorunlu olduğunu da ispat etmesi gerekmektedir. Somut olayın koşullarına göre hakim durumu değerlendirerek ihtiyacın sürekli olup olmadığına kanaat getirir. Kiralayanın oturulabilir durumda başka bir boş meskeninin olması, boş konutun davadan kısa süre önce kiraya verilmiş olması durumlarında Yargıtay’ın mesken ihtiyacını sürekli ve zorunlu olarak değerlendirmediği görülmektedir.

İhtiyaç nedeni ile tahliye davası taşınmazın bulunduğu yer veya davalının yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesinde açılır.

Dava açma süresi; belirli süreli kira sözleşmelerinde ihtiyaç nedeniyle tahliye davası kira döneminin sonunda, belirsiz süreli bir sözleşmeyle konut kiralandıysa burada, fesih dönemi ve fesih bildirim sürelerine uyularak belirlenecek fesih tarihinden itibaren 1 ay içinde açacağı dava ile sona erdirebilecektir.